Nederland is ideaal

Een vraag die ik recent tot mij gericht kreeg, is wat ik zou willen veranderen in Nederland. Na lang nadenken kwam ik eigenlijk tot de conclusie dat Nederland op sommige vlakken juist ideaal is.

Het is precies zoals de Britse historicus Eric Hobsbawm (geboren 1917) in zijn spraakmakend boek ‘The Age of Extremes: The Short Twentieth Century 1914-1991’(1) zegt. Daarin zegt hij namelijk dat Nederland gezien het zorgstelsel ‘het meest socialistische land van de wereld’ is. Nu moet wel gezegd worden dat Hobsbawm een communistisch historicus was en daar ook bekend om stond, maar dit doet niet af aan zijn bewering. Hobsbawm, die ook de hoogtij van de Sovjet Unie heeft meegemaakt, laat namelijk zeer overtuigend zien dat de sociale voorrechten die Nederlanders hebben nergens anders aanwezig zijn.

Het was één van de weinige keren dat ik het echt eens was met Hobsbawm, mede door zijn overduidelijk pro-communistische kijk op de wereld. Een aanzicht wat niet altijd strookte met de werkelijkheid. In het geval van Nederland doet het je denken, zijn argumenten laten een kant van Nederland zien die vaak vergeten wordt.

Veel mensen kunnen een lijst van zaken maken die ze zouden willen veranderen in Nederland, denk hierbij aan een objectievere vorm van onderwijs waarin meer aandacht voor de vaderlandse geschiedenis is, maar vaak vergeet men juist waarom Nederland in enkele gevallen uniek is. Inderdaad mag het onderwijs in Nederland objectiever; met een grotere aandacht voor de Watergeuzen en de Osmaans-Nederlandse betrekkingen. Ook de media mag eens zijn gekleurde bril afzetten en het nieuws op een objectieve manier presenteren. Echter, dit zijn problemen die niet aan Nederland gebonden zijn. Het zijn algemene Westerse problemen die voortkomen uit oriëntalisme, oftewel anti-Oosterse sentimenten.(2)

Hiertegenover stelt Hobsbawm terecht dat Nederland één van de weinig landen is waar burgers op de eerste plaats gezet worden. Het verplicht stellen van het hebben van een zorgverzekering, werkeloosheidsuitkering en arbeidsongeschiktheidregelingen zijn allemaal kenmerken van een staat dat het welzijn van burgers op de eerste plaats zet. Het is in die context dat Hobsbawm Nederland ‘het meest socialistische land ter wereld’ noemt en daar heeft hij absoluut gelijk in. Het is dan ook geen toeval dat Nederland al jaren in de top drie zit van beste zorgstelsels in Europa en in 2008, net als in 2005, met ruime voorsprong eerste werd.(3) Dit geldt grotendeels ook voor andere regelingen voor de burgers, zoals uitkeringen en arbeidsongeschiktheidsregelingen, die ook uitstekend geregeld zijn.

Wat ook belangrijk is, is het kennen van de nationale cultuur. Op de vraag wat in Nederland veranderd zou moeten worden, is het moeilijk om aspecten uit andere landen proberen toe te passen in Nederland. Simpelweg omdat het niet past op de nationale cultuur van Nederland, die cultuur is het best te verwoorden met ‘Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’. Dit liberale gedachtegoed kan het patriottistische onderwijssysteem van Amerika of Turkije niet genoeg ondersteunen naar mijn mening. Precies op dezelfde manier hoe (extreem-)liberale regels ook niet toegepast kunnen worden in Turkije, juist omdat de Turkse samenleving een patriottistisch karakter heeft waarin niet alles zomaar geaccepteerd word. In Nederland is het juist gewoon om alles wel zomaar te accepteren, zie bijvoorbeeld het homohuwelijk en softdrugs. Ook dit zijn aspecten waardoor Nederland in het kader van zijn eigen liberale erfgoed (geheel in overstemming met het ‘doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’-gedachtegoed) alles goed geregeld lijkt te hebben. Echter, dit kader zijn in andere landen voorzien van een alternatief erfgoed, waardoor elk land uniek is.

Dit gezegd te hebben, prijs ik hierbij nogmaals het zorgstelsel van Nederland. In dat opzicht is Nederland zeker ideaal en zou ik niks willen veranderen.

Armand Sağ

11 juni 2009

© Armand Sağ 2009